Paragraf Soruları Nasıl Çözülür?

Üniversite sınavlarına hazırlanan adaylar için paragraf soruları önemli yer teşkil ediyor. 2018 ÖSYS’de soru şekillerinin değişimi Türk Dili ve Edebiyatı sorularının yüzde etkilerinin değişimi bu soruların önemini oldukça artırmıştır.

Paragraf sorularını doğru yapmak iyi bir okuyucu olmayı gerektiriyor

Paragraf tipi sorular hemen hemen bütün sınavlarda adayların karşısına çıkan soru tiplerinde birisidir. Paragraf soruları ile baş edebilmenin en önemli şartı iyi bir okuyucu olmak gerekir. Soru tarzı olarak paragraf soruları çözülmesi en kolay sorulardandır; çünkü bu sorular cevaplarını da içlerinde barındırır. Bu sorularda istenen kişinin okuduğunu anlayıp, anlamadığını test etmektir. Herhangi bir formül bilmeden bu soruları çözmek mümkündür. Yine bu sorularda amaç, diğer sorularda olduğu gibi, kişiyi zamanla yarıştırmak ve bu yarışta hata yapmasına neden olmaktır.

Önemli olan verilen zamanda bu tür soruları çözmektir

Yeterli zaman verildiğinde her paragraf sorusunu herkes çözebilir. Paragraf sorularını çözmek için daha fazla zaman verilse yeni bir bilgi edinmeden herkes soruyu çözebilirsiniz. Sorular üzerinde uzun uzun düşünür, en sonunda cevabı bulursunuz. Ama bir integral sorusu böyle değildir. Size ne kadar zaman verilse de yeni bir bilgi edinmeden bir matematik sorusunu çözemezsiniz. Bu da paragraf sorularının ne kadar kolay olduğunu göstermektedir.

Hızlı okuma teknikleri öğrenciler için faydalıdır

Düzenli kitap okumayanların hızlı okuma kurs ve teknikleri yoluyla paragraf sorularının üstesinde gelebileceklerini düşünmek yetersiz olur. Normal okuma hızını aşamayan birinin, hızlı okumaya geçmesi de uygun değildir. Paragraf sorularında en önemli nokta, oldukça fazla paragraf sorularıyla karşılaşmaktır. Çünkü her çözülen soru adaylarda aşinalık oluşturmaktadır. Sonuçta aday, hem soruyu görünce korkmamayı hem de sorulardaki ipuçlarını görmeyi sağlayacaktır.

Olumsuz soru kökleri sizi aldatmasın

Dershanede veya okulda öğretmenleriniz sizi bu konuda uyarmıştır. Paragraf ve diğer soru köklerinde olumsuz olarak yazılan bir cümleyi olumlu olarak okumak yanlış cevaba yönlendirir. İnsan beyni olumlu cümleleri okumaya meyillidir. Bu yüzden soru köklerinde yazılan ifadeye daha çok dikkat etmek gerekir. Olumsuz soru kökleri şöyle olur: “ bu paragraftan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?”

Paragrafın konusuna nasıl ulaşılır?

Her paragrafta yazar bir şeylerden söz ederek okura mesaj ulaştırmak ister. Paragrafta üzerinde durulan, hakkında söz söylenen düşünce, olay ya da duruma “konu” denir. Bir paragrafı çözümlerken yapılacak ilk iş konuyu doğru olarak saptamaktır. Konusu bilinmeyen paragrafın anlaşılması güçtür. Konuyu bulmak için “Parçada neden söz ediliyor?” , “Üzerinde durulan nedir?” , “Hakkında söz söylenen nedir?” sorularını paragrafa yöneltiriz, aldığımız cevap bize paragrafın konusunu verir.

Paragrafın başlığı ne olmalı?

Bir paragrafın başlığı konu ve ana düşünceyle doğrudan ilgilidir. Başlık, konu ve ana düşüncenin bir çeşit özetidir. Başlık paragrafın tamamını kapsar. Paragrafın başlığını bulurken paragraf okunduktan sonra ilk ve son cümle tekrar okunmalıdır. Bu cümleler genellikle konuyu ve ana düşünceyi verir. Başlık ana düşünceyle özellikle de konuyla ilgilidir.

Paragrafın ana düşüncesiyle nasıl ulaşılır?

Yazarken veya konuşurken karşımızdakine bir şeyler aktarmak isteriz. İster bir olay aktaralım, isterse bir konudaki düşüncemizi aktaralım, bunların hepsini bir amaç için ortaya koyarız. Bu amaca, aktarmak istenilen bu mesaja “ana düşünce” denir. “Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?” sorularına cevap verir. Ana düşünce paragrafın başında, ortasında, sonunda olabileceği gibi paragrafın geneline sindirilmiş de olabilir.

Paragrafın yardımcı düşünceleri

Ana düşünceyi inandırıcı bir duruma getirmek, desteklemek amacıyla çeşitli düşüncelere, görüşlere de yer verilir, bunlara “yardımcı düşünce” denir. Bir paragrafta ana düşünce bir tane iken yardımcı düşünce sayısı birden fazla olabilir. Yardımcı düşünceler ana düşünceyle bağlantıları ölçüsünde önem kazanır.

Yardımcı düşünceyle ilgili sorular çoğu zaman “olumsuz” biçimdedir

“Hangisine değinilmemiştir? Hangisi çıkarılamaz? Hangisi söylenemez? Hangisine yer verilmez? Hangisi yoktur? Hangisine ulaşılamaz? “Biçimdeki olumsuz sorular yardımcı düşünceleri sorar. Seçeneklerin dördünde söz edilenler parçada bulunmalıdır. Bu yüzden bu tip olumsuz sorularda paragraflar dikkatlice okunmalı, yardımcı düşünceler iyi belirlenmelidir.

Önce soru kökü sonra paragraf

Bir sorunun önce soru kökünü okuduğunuzda, aklınız paragrafı okurken cevabı bulmaya da çalışır. Bazen cevabı daha okurken bulursunuz, böyle durumlarda bulduğunuz cevap şıklarda da varsa soruyu kolaylıkla çözmüş oluyorsunuz.

Şıklardan da gidebilirsiniz

Bazen bir paragrafı okuduğunuzda hiçbir şey anlamayabilirsiniz ama şıklardan yola çıkarak cevabı bulabilirsiniz. Şıklardan iki tanesi aynı fikri savunuyorsa bu ikisi de doğru cevap olamaz. İki şık birbirine zıt ise bunlardan birinin doğru cevap olma ihtimali yüksektir.

Paragraf soruları ile sıkıntıları olan adayların diğer sorularla sıkıntılı olma ihtimali yüksektir

Paragraf soruları okuduğunu anlayama yönelik sorular olduğunu söylemiştik. Anlama yeteneğini geliştirmek için kelime hazinesinin çok olması gerekir. Kelime hazinesinin çok olması ise kitap, dergi ve gazete okumaya bağlıdır. Sınava birkaç ayı-haftası kalanların kitap okumak yerine bol bol paragraf soruları çözmeleri gerekir. Bu yazıyı okuyanın daha çok zamanı varsa gücü yettiği kadar kitap okumalıdır.