Devlet Sporcusu unvanı nasıl verilir hangi durumlarda geri alınır?

Bu yazımızda, Dünya ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara verilen aylıkla ilgili bilgilere yer verilecektir.

İlgili Kanun:

5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması İle Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanun (Resmi Gazete tarih ve sayısı 9.07.2008/26931)

İlgili Yönetmelik:

Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ve Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Yönetmelik (Resmi Gazete tarih ve sayısı 28.05.2009/ 27241)

Not: Yürürlükteki 5774 sayılı Kanundan önce 2913 sayılı Dünya ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve Bunların Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ile aylık bağlanması işlemleri yapılmaktaydı. 5774 sayılı Kanun, bu kapsamı ve içeriğini genişletmiş/iyileştirilmiş görülmektedir.

Kanun kapsamına kimler girmektedir:

-Müsabakaların yapıldığı dönem itibariyle Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kabul edilen spor dalları olması gerekiyor.

Ayrıca, Türk vatandaşı olunması şartı ile (Türk vatandaşlığı korunmadığı sürece aylık bağlanamıyor);

-Büyükler kategorisinde sınırlı olmak üzere Olimpik, Paralimpik ve Defolimpik spor dalları içerisinde kabul edilen spor dallarında ve Olimpiyat Oyunlarında ve Dünya veya Avrupa Şampiyonalarında ferdi veya takım sporlarında 1 inci, 2 nci ve 3 üncü olan AMATÖR SPORCULAR ile bunların vefatlarında bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocuklar.

-Ayrıca bu kapsamda takım halinde olimpiyat veya dünya şampiyonu olmuş sporcuların milli takım TEKNİK DİREKTÖR ve ANTRENÖRLER.

Kanun kapsamı dışında olanlar:

Kapsamda sayılan spor dalları dışında kalan, yani olimpik olmayan spor dalları ile bu yarışmalardan hariç olarak organize edilen oyun veya şampiyonalar bu kanun kapsamına girmiyor. (Örneğin, meslek veya sosyal grupları kendi içlerinde yarışmalar düzenleyebilmektedir. Bu yarışmalar bu kanun kapsamı dışında kalmaktadır)

Ayrıca kapsama profesyonel sporcular dahil değildir.

Şampiyon sporculara aylık bağlanması şartları/sistemi:

-Belirtilen kategorilerde şampiyon olduktan sonra 40 yaşını doldurdukları tarihten itibaren Bakanlar Kurulu kararı ile "Sporcu Şeref Aylığı" olarak aylık bağlanır.

-Ancak, amatör sporculardan, engelliler için düzenlenen mevzuat kapsamında alacakları sağlık kurulu raporu neticesinde engel durumuna göre tüm vücut fonksiyonlarının en az % 40'ını kaybetmiş olduğu tespit edilenler 40 yaş kaydına tabi olunmadan aylık bağlanıyor.

-Engel durumuna göre aylık bağlananlardan, engellilik durumunun geçici olduğu sağlık kurulunca karara bağlananlar, 40 yaşını doldurdukları tarihe kadar üç yılda bir muayeneye tabi tutulurlar. Engellilik durumu ortadan kalkan veya % 40'ın altına düşenlerin aylıkları, rapor tasdik tarihini takip eden ay başından itibaren kesilir, ancak 40 yaşını doldurduktan sonra engellilik durumu dikkate alınmadan aylık bağlanır.

Ödenecek olan aylık tutarları:

Sporcu Şeref Aylığının bir aylık tutarı, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan 30 günlük net asgari ücretin (2017 yılı için bu tutar 1404,06 TL.dir);

-Olimpiyat oyunlarında ferdi olarak; 1 inci olan sporculara % 200'ü, 2 nci olan sporculara % 160'ı, 3 üncü olan sporculara ise % 140'ı,

-Dünya şampiyonalarında ferdi olarak; 1 inci olan sporculara % 140'ı, 2 nci olan sporculara % 120'si, 3 üncü olan sporculara ise % 100'ü,

-Avrupa şampiyonalarında ferdi olarak; 1 inci olan sporculara % 100'ü, 2 nciolan sporculara % 80'i, ferdi olarak 3 üncü olan sporculara ise % 60'ı,

Oranının karşılığı tutarda olur.

-Olimpiyat oyunları ile Dünya veya Avrupa şampiyonalarında takım sporlarında takım halinde 1 inci, 2 nci veya 3 üncü olan amatör sporculara, aynı seviyedeki bir şampiyonada ferdi başarıları sebebiyle aylık bağlananların başarı dereceleri esas alınarak hesaplanacak aylık tutarının %75'i oranında aylık bağlanır. Takım sporlarında takım halinde olimpiyat veya dünya şampiyonu olmuş amatör sporcuların milli takım teknik direktörlerine ve antrenörlerine ise bu sporculara bağlanan aylık oranında aylık bağlanmaktadır.

Amatör sporcular ile milli takım teknik direktörlerinin ve antrenörlerinin bu Kanun kapsamında belirtilen derecelerden birden fazlasına sahip olmaları halinde, kendilerine sadece sahip oldukları derecelerden en yüksek olanının karşılığı olan aylık bağlanmaktadır.

Ayrıca, bu aylık tutarlarına 5454 sayılı Kanun uyarınca % 4 oranında ilave tutar eklenmektedir.

Bakmakla yükümlü olunan aile fertlerine aylık bağlanması şartları/sistemi/aylık tutarları:

Sporcu şeref aylığı almakta iken ölen amatör sporcular ile 40 yaşını doldurmamış olmaları sebebiyle henüz aylık bağlanmaksızın ölen amatör sporcuların;

Dul eşlerine:

Aylık bağlanması için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 34 hükmündeki şart aranır, bu şart dul eş evlenmediği sürece aylık bağlanacak durumdadır. Ve dul olduğu müddetçe bu kapsamda aylık bağlanmaktadır.

Ancak, evlenmesi nedeniyle aylıkları kesilmiş olan dul eşin, ikinci evliliği nedeniyle de tekrar dul kalması durumunda sonradan evlendikleri eşlerinden dolayı gelir veya aylık bağlanmasına hak kazanamamış olmaları kaydıyla aylıkları yeniden bağlanmaktadır.

Eşe bağlanacak aylık tutarı yukarıda belirttiğimiz aylık tutarlarının % 75 i oranındadır.

Ayrıca, bu aylık tutarlarına 5454 sayılı Kanun uyarınca % 4 oranında ilave tutar eklenmektedir.

Çocuklarına:

Dul eş aylık aldığı müddetçe çocuklarına aylık bağlanmıyor. Ne zaman dul eş vefat eder veya evlenmesi nedeniyle aylık bağlanma kapsamından çıkarılırsa çocuklarına aylık bağlanıyor. Eş tekrar aylığa dahil olursa çocukların aylıkları kesiliyor. Çocuklara aylık bağlanmasında da yine 5510 sayılı Kanun Madde 34 hükmündeki şartlar aranmaktadır.

Çocuklara bağlanacak aylık tutarları da yine yukarıda belirttiğimiz aylık tutarlarının % 50 si oranında olup, şayet birden fazla çocuk olması halinde, bu orana göre bulunacak tutar çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılarak aylık tutarları belirlenmektedir.

Ayrıca, bu aylık tutarlarına 5454 sayılı Kanun uyarınca % 4 oranında ilave tutar eklenmektedir.

Kendi çalışmasından dolayı kazanılan hizmetler esas alınarak aylık bağlanması:

Eş ve çocuklara bağlanacak aylıklar, ölen amatör sporcunun ödemiş olduğu prim veya kesenekler karşılığında sosyal güvenlik kurumları tarafından bağlanacak aylık ya da gelirlere hak kazanılmasında veya aylık ya da gelirlerin miktarının hesabında dikkate alınmaz.

Devlet Sporcusu unvanı nasıl verilir, hangi durumlarda geri alınır:

1) Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından olimpik, paralimpik ve defolimpik spor dalları içinde kabul edilmiş spor branşlarının büyükler kategorisinde yapılan olimpiyat oyunlarında veya Dünya şampiyonalarında;

-Ferdi spor dallarında birinci olanlara,

-Takım veya takım tasnifi yapılan spor dallarında takım halinde ilk üçe giren sporcular ile bu sporcuların milli takım teknik direktör ve antrenörlerine,

-Avrupa şampiyonalarında final oynayan milli takım sporcuları ile bunların teknik direktör ve antrenörlerine,

Devlet Sporcusu unvanı verilir. Devlet Sporcusu unvanı verileceklerin sporda şiddet, şike veya doping suçundan dolayı ömür boyu hak mahrumiyeti cezası almamış olmaları gerekir.

2)Devlet Sporcusu seçilen adaylara Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile Devlet Sporcusu unvanı verilir. Devlet Sporcusu seçilenlere verilen berat Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır.

3)Devlet Sporcusu unvanı; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanın Başkanlığında Gençlik ve Spor Genel Müdürü, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı, Türkiye Milli Paralimpik Komitesi Başkanı ve ilgili federasyon başkanından oluşacak Kurulun gerekçeli kararı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanın teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile geri alınır.

Şampiyon sporculara verilen diğer haklar:

-Devlet sporcusu seçilenler VIP salonlarını kullanabilirler. Bu Kanun kapsamında Sporcu Şeref Aylığı bağlanan ve Devlet Sporcusu unvanı verilen sporculara müracaatları halinde 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14/A maddesinde düzenlenen "Hususi Damgalı Pasaport" verilir.

-Bu Kanuna göre aylık bağlanan amatör sporcuların sadece kendileri demiryolları ve denizyollarının şehiriçi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabiliyorlar.

Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği 4/03/2014 tarihli 28931 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Görmek için tıklayınız.

-Sağlık yardımlarından da yararlanabilmektedirler..

5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması İle Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanun metnini görmek için tıklayınız.