Endüstri 4.0'a MYO'lar Hazır mı?

Yükseköğretim Kurulu tarafından meslek yüksekokullarının mevcut durumunun görüşülmesi amacıyla YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç'ın katılımıyla "Yükseköğretimden Endüstriye: Nitelikli İnsan Gücü Çalıştayı" düzenlendi.



Bir dönem Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tokat Meslek Yüksekokulunda görev yapmış olan ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Mahmut Özer'in de katıldığı çalıştaya, YÖK Başkanvekilleri Prof. Dr. M. İ. Safa Kapıcıoğlu ve Prof. Dr. Rahmi Er, YÖK Yürütme Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Ömer Açıkgöz ve Doç. Dr. Zeliha Koçak Tufan ile birlikte YÖK yetkilileri, Kalite Kurulu Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Elmas, Denetleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Gülfettin Çelik ve Denetleme Kurulu üyeleri, üniversitelerin meslek yüksekokulu koordinatörleri, meslek yüksekokullarından sorumlu rektör yardımcıları, meslek yüksekokulu müdürleri, ilgili kamu kurumlarından birer temsilci, ticaret odaları ve sanayiden (TÜSİAD, MÜSİAD, TOBB) temsilciler, meslek lisesi müdürleri, MYO öğrencileri ve MYO Çalışma Grubu Üyeleri katıldı.



MYO'lar ile ilgili politikaların geliştirilmesinin amaçlandığı çalıştayda ayrıca, Dünya'da mesleki eğitimde yeni eğilimler, organize sanayi bölgeleri ve meslek yüksekokulları, mesleki yeterlilikler ve sektörün mesleki eğitimden beklentileri gibi konular görüşüldü.



İlk kez MYO öğrencilerinin de fikirlerinin alındığı çalıştayda, MYO'ların mevcut durumunu tespit etmek üzere içlerinde akademisyen, idari personel ve sektörden temsilcilerin bulunduğu 13.675 kişiye uygulanan anket sonuçları açıklandı.



Çalıştayın açılışında bir konuşma gerçekleştiren YÖK Başkanı Saraç, ülkemizin iktisadi kalkınması ve uluslararası rekabet gücünün artırılması için endüstrinin ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünü sadece 4 yıllık lisans programlarının karşılamayacağını belirtirken, MYO mezunlarının bu noktada öneminin ortaya çıktığının altını çizdi.



Kaliteli mesleki eğitiminin refaha ve kalkınmaya katkısı fark edildiğinden, son dönemde bazı ülkelerin mesleki eğitime yönelik özel politikalar geliştirmeye başladıklarını vurgulayan YÖK Başkanı Saraç, "Endüstri 4.0" devriminin yaratacağı "dijital ekonomi" ile birlikte tüm dünyada "teknolojik işsizlik" dalgasının başlayacağının öngörüldüğüne dikkat çekerek, bu kapsamda mesleki eğitimde geleceğin mesleklerinin belirlenmesi ve bu yönde öğrencilere becerilerin kazandırılmasına yönelik stratejik çalışmalar yapılmasının gerekliliğini yineledi.



Dünya'da yaşanan bu gelişmeler doğrultusunda mesleki eğitimle ilgili çalışmaların ana temasının, her mesleğe ait becerilerin seviyelere göre belirlenmesi, yetkinliklerin tanımlanması ve bunların yeni teknolojik gelişmelere cevap verecek şekilde hayat boyu öğrenmenin geliştirilmesi olduğunu dile getiren YÖK Başkanı Saraç, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:



"2014-2018 yıllarını kapsayan 10. Kalkınma Planında mesleki eğitime ciddi önem atfedilmiştir. 2017 yılında yükseköğretim kurumlarımızda bulunun 868 meslek yüksekokulunda mesleki eğitim alan öğrenci sayımız 2 milyon 566 bindir. Bu rakam yükseköğretimdeki öğrenci sayısının yaklaşık %30'una karşılık gelmektedir.



2017 yılında meslek yüksekokullarımızdaki toplam öğretim elemanı sayısı, 3 bin 700'ü öğretim üyesi olmak üzere toplam 19 bin civarındadır. Böylelikle meslek yüksekokullarında öğretim elemanı başına ise 58 öğrenci düştüğü görülmektedir. Beceri eğitimine dayalı mesleki eğitim için bu rakamları oldukça yüksek görmekteyiz. Yeni YÖK olarak bu yıldan itibaren MYO programlarında öğretim üyesi sayısını arttırmayı hedefliyoruz.



Ülkemizde 2017 yılında yükseköğretim kurumlarından mezun olan öğrencilerin %39'u meslek yüksekokullarındaki programlardan mezun olmuşlardır. Ülkemizdeki bu % 39 oranı %17 olan OECD ortalamasının çok üzerindedir."



Bu istatistiki verilere göre mesleki eğitimde bundan böyle öncelikli hedeflerinin nicelik, nitelik ve kalite olacağını söyleyen YÖK Başkanı, Meslek lisesinden meslek yüksekokullarına sınavsız geçişin kalkması, 4 yıllık lisans programlarına dikey geçiş koridorunun genişletilmesi, staj ve tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilerin devlet katkısı dönemlerinin uzatılması gibi çalışmalarından bahsederek "Yükseköğretim Eğitim Programları Danışma Kurulu" oluşturduklarını ve oluşturulan bu Kurul ile kontenjan planlamasının, kamu ve özel sektör paydaşlarının da görüşüyle artık daha rasyonel ve katılımcı bir şekilde yapılacağının altını çizdi.



Ocak 2018'de Yükseköğretim Kurulu olarak meslek yüksekokullarının mevcut durumunu ve temel sorun alanlarını tespit etmek ve meslek yüksekokullarını iyileştirmeye yönelik öneriler geliştirmek için anket yaptıklarını belirten Başkan Saraç, "Meslek yüksekokullarındaki akademik ve idari personel ile sektör temsilcilerinin görüşlerinin oldukça önemli olduğunu düşünerek bu kesimleri içeren bir saha çalışması yaptık. Bu kapsamda 13.500 meslek yüksekokulu çalışanı ve 167 sektör temsilcisi ankete katılmıştır. Bu anket verileri analiz edilerek, MYO'ların mevcut durumu ve temel sorun alanları ile MYO'ları iyileştirmek için öncelikli olarak neler yapılması gerektiği hususlarında bulgular elde edilmiştir. Böylelikle, Yükseköğretim Kurulunun meslek yüksekokullarını iyileştirmek için yapacağı çalışmalar ve belirleyeceği politikalar bu bulgulara dayalı olarak hazırlanacaktır." diye konuştu.



YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç'ın çalıştayda yaptığı konuşmanın metni için tıklayınız.





Açılış konuşmasının ardından YÖK MYO Komisyonu Yürütücüsü Prof. Dr. Ömer AÇIKGÖZ, MYO'ların mevcut durumunu tespit etmek üzere içlerinde akademisyen, idari personel ve sektörden temsilcilerin bulunduğu 13.675 kişiye uygulanan anket sonuçlarını açıkladı.



Anket Sonuçlarını görmek için tıklayınız.



Çalıştay programı, YÖK Yürütme Kurulu Üyesi ve MYO Komisyon Yürütücüsü Prof. Dr. Ömer Açıkgöz moderatörlüğünde "Mesleki Eğitim ve Sektör İlişkileri: Fırsatlar ve Engeller" başlıklı birinci oturum ile başladı.



"Mesleki Eğitim ve Sektör İlişkileri: Fırsatlar ve Engeller" başlıklı oturumda, Mesleki Yeterlilik Kurumu Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanı Mehmet Ordukaya tarafından "Nitelikli İnsan Gücü İçin Ulusal Yeterlilik Sistemi" başlıklı, TOBB Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezleri A.Ş. Genel Müdürü A. Saygın Baban tarafından "TOBB'un Mesleki Eğitim Çalışmaları ve Özel Sektörün Mesleki Eğitim Sistemine Dair Beklentileri" başlıklı, YÖK MYO Çalışma Grubu Üyesi ve Karabük Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bilge Demir tarafından "Meslek Yüksekokulları ve Sektör İlişkisi" başlıklı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı OSB Uygulama Dairesi Başkanı Soner Erkek tarafından "Mesleki Eğitim ve Organize Sanayi Bölgeleri" başlıklı ve Yükseköğretim Kurulundan Yrd. Doç. Dr. Aslı Günay tarafından ise "Organize Sanayi Bölgelerinde Kurulan Meslek Yüksekokulları ile İlgili Yapılan Çalışmalar" başlıklı sunumlar gerçekleştirildi.



Gerçekleştirilen soru-cevap kısmıyla sona eren birinci oturumun ardından YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Doç. Dr. Zeliha Koçak Tufan moderatörlüğünde düzenlenen "Endüstri 4.0'a MYO'lar Hazır mı?" başlıklı çalıştayın ikinci oturumuna geçildi.



"Endüstri 4.0'a MYO'lar Hazır mı?" başlıklı oturumda YÖK Denetleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Orhan Aydın tarafından "Mesleki Eğitim: Yeni Eğilimler" başlıklı, YÖK MYO Çalışma Grubu Üyesi ve Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Serdar Yücesu tarafından "Nitelikli İş Gücü İçin Öğrenciler Hazır mı?" başlıklı, YÖK MYO Çalışma Grubu Üyesi ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Adem Çiçek tarafından "Nitelikli İş Gücü İçin Öğretim Elemanları Hazır mı?" başlıklı, YÖK MYO Çalışma Grubu Üyesi ve Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bilgehan Gülcan tarafından "MYO Mezunları Endüstrinin Nitelikli İş Gücü İhiyaçlarını Karşılıyor mu?" başlıklı ve YÖK MYO Çalışma Grubu Yürütücüsü ve Sakarya Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Sarıbıyık tarafından ise "Nitelikli Mezun İçin MYO'larda Altyapı Yeterli mi?" başlıklı sunumlar yapıldı.



Çalıştay oturumlarının tamamlanması sonrası soru-cevap bölümü gerçekleştirilerek çalıştaya ilişkin bir genel değerlendirme yapıldı.



Genel değerlendirmenin yapılmasının ardından YÖK Yürütme Kurulu Üyesi ve YÖK MYO Komisyonu Yürütücüsü Prof. Dr. Ömer Açıkgöz bir kapanış konuşması gerçekleştirerek çalıştaya ait sonuç bildirgesini katılımcılar ile paylaştı.